30 Ιανουαρίου 2018

Απειλούμενο είδος: Βίδρα

H ευρωπαϊκή ενυδρίδα (Lutra lutra), γνωστή και ως βίδρα, ευρασιατική ενυδρίδα ή ενυδρίδα του Παλαιού Κόσμου, αλλά και ως κοινή ενυδρίδα είναι θηλαστικό, ευρωπαϊκό μέλος της οικογένειας των Μουστελιδών (μυιοϊκτίς), τυπικό είδος της βίδρας που χρησιμοποιεί ως ενδιαίτημα το γλυκό νερό.

Τρέφεται με ψάρια σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80%, αμφίβια, ερπετά (νερόφιδα), ασπόνδυλα (κυρίως καβούρια), πουλιά και μικρά θηλαστικά. Η ποικιλία της διατροφής της προϋποθέτει καθαρούς όγκους νερού, στους οποίους περιλαμβάνονται λίμνες, ποτάμια, ρυάκια, όσο παρέχουν επαρκείς ποσότητες τροφής.

Θεωρείται από τα σπανιότερα και πιο απειλούμενα θηλαστικά της ηπείρου. Αποτελεί σημαντικό δείκτη υγείας των ορεινών υδάτων και γι’ αυτό προστατεύεται αυστηρά σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Στην Ελλάδα θεωρείται ότι υπάρχει ένας από τους πυκνότερους και με μεγάλη εξάπλωση πληθυσμούς. Στην κεντρική Ελλάδα εμφανίζεται μία μικρή διάσπαση των πληθυσμών, ενώ μερικοί απομονωμένοι πληθυσμοί βρίσκονται στην Κέρκυρα και στην Εύβοια.

Οι απειλές

• Τα υδρόβια ενδιαιτήματα της ενυδρίδας είναι εξαιρετικά ευάλωτα στις ανθρωπογενείς αλλαγές. Η καταστροφή της παρόχθιας βλάστησης, η κατασκευή φραγμάτων, η αποξήρανση των υγροτόπων, οι δραστηριότητες υδατοκαλλιέργειας και οι σχετιζόμενες με τον άνθρωπο επιπτώσεις στα υδάτινα συστήματα είναι όλες δυσμενείς για τους πληθυσμούς της βίδρας. Στη νότια και νοτιοανατολική Ασία, η μείωση της λείας από τους υγροτόπους είχε μειώσει τον πληθυσμό της βίδρας και έχει οδηγήσει σε κατά τόπους εξαφανίσεις του είδους. Η λαθροθηρία είναι, επίσης, μία από τις κύριες αιτίες της μείωσης της στη νότια και νοτιοανατολική Ασία και ενδεχομένως και στη βόρεια Ασία.

• Η ρύπανση αποτελεί σοβαρή απειλή για τις ενυδρίδες στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη. Οι παράκτιοι πληθυσμοί είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις πετρελαιοκηλίδες. Η οξύνιση των ποταμών και των λιμνών έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της βιομάζας των ψαριών και μειώνει τους πόρους τροφίμων των ενυδρίδων. Τα ίδια αποτελέσματα είναι γνωστό ότι προκύπτουν από οργανική ρύπανση από νιτρικά λιπάσματα, ακατέργαστα λύματα ή ύλη γεωργικής προέλευσης.

• Επιπλέον, οι κυριότερες αιτίες θνησιμότητας είναι από τυχαίες παγιδεύσεις σε αλιευτικά εργαλεία. Τα ζώα παγιδεύονται σε δίχτυα ή παγίδες για καρκινοειδή (καβούρια) που χρησιμοποιούνται ευρέως για αλιεία.

Ήξερες ότι…

• Έχουν εξαιρετική αίσθηση όρασης, ακοής και όσφρησης μέσα και έξω από το νερό.

• Καθημερινά ξοδεύουν το 10% του χρόνο τους στη φροντίδα της γούνας τους και χρειάζονται γλυκό νερό για να μπορέσουν να διατηρήσουν τις αδιάβροχες ιδιότητες της.

• Παρόλο που είναι εξαιρετικά επιδέξιοι κολυμβητές και θηρευτές, μπορούν να κρατήσουν την αναπνοή τους μέσα στο νερό μόνο για 30 δευτερόλεπτα.

• Είναι το μόνο αμφίβιο είδος της οικογένειας των μουστελιδών, η οποία περιλαμβάνει επίσης τους ασβούς, τα κουνάβια, τις ερμίνες και τις νυφίτσες.

• Έχουν ιδιαίτερα παιχνιδιάρικο χαρακτήρα και πολλές φορές γλιστρούν στις λάσπες των όχθων ή πάνω στο χιόνι. Η θηλυκές βίδρες, αφιερώνουν επίσης πολύ χρόνο στο παιχνίδι με τα μικρά τους.

• Κυνηγά κυρίως κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ αρκετά συχνά περνά τη μέρα στη φωλιά της που βρίσκεται σε στοά πάω από τη στάθμη το νερού. Οι φωλιές τους συνήθως έχουν δύο εξόδους, μία προς το έδαφος και μία προς το νερό.

• Υπάρχουν 13 καταγεγραμμένα είδη ενυδρίδας. Από αυτά, μόνο η Καναδική Βίδρα (Lontra Canadensis) φαίνεται να ευημερεί. Τα υπόλοιπα 12 είδη έχουν χαρακτηριστεί από τη Διεθνή Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN) ως είδη με παρατηρημένη μείωση πληθυσμού, ενώ τα 5 από αυτά βρίσκονται ήδη στη λίστα απειλούμενων με εξαφάνιση.