Μύτη: Η υπερδύναμη του σκύλου

Μπορεί να πιστεύετε ότι γνωρίζετε τα πάντα γύρω από τη μύτη του σκύλου σας. Όμως τα σκυλιά βλέπουν και αντιλαμβάνονται το κόσμο με τη μύτη τους και η όσφρησή τους είναι ένα από τα πιο προηγμένα τεχνολογικά θαύματα της φύσης.

Η μύτη του σκύλου μέσα από το μύθο

Ο Νώε όταν έφτιαξε την κιβωτό, χρησιμοποίησε σκυλιά ως φύλακες για να περιπολούν την κιβωτό και να κρατάνε ασφαλή τα ζώα. Μια μέρα, ενώ ένας σκύλος μύριζε γύρω – γύρω στην κιβωτό, ανακάλυψε μια τρύπα μεγέθους ενός κέρματος. Τότε αμέσως, σταμάτησε τη διαρροή με τη μύτη του, ενώ ένας άλλος σκύλος έτρεξε στο Νώε για βοήθεια. Ο Νώε επιδιόρθωσε την τρύπα και όλα τα ζώα σώθηκαν. Έτσι, ο Θεός παραχώρησε στο σκύλο μία κρύα και υγρή μύτη ως ανταμοιβή για την γρήγορη σκέψη του.

Υγρή μύτη… υγιής σκύλος

Το υγρό που καλύπτει τη μύτη του σκύλου βοηθά στην απορρόφηση μικροσκοπικών σταγονιδίων νερού που μεταφέρει μια μυρωδιά, καθιστώντας ακόμα και τις πιο αχνές οσμές εύκολες να εντοπιστούν.

Μύτη πολλαπλών χρήσεων

Ο αέρας που εισέρχεται διαχωρίζεται από μια πτυχή του ιστού της μύτης σε δύο ξεχωριστές διαδρομές: μία για το αναπνευστικό σύστημα, την αναπνοή και μία για την όσφρηση, η οποία διασπά την οσμή για να δώσει στο σκύλο κάθε λεπτομέρεια για τη διάκριση της μυρωδιάς.

Ταυτόχρονη εισπνοή και εκπνοή

Η μύτη του σκύλου είναι σχεδιασμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν να εισπνέουν από τα ρουθούνια και να εκπνέουν από σχισμές που υπάρχουν στο πλάι της μύτης ταυτόχρονα. Έτσι δημιουργείται μια συνεχής κυκλοφορία του αέρα και των μορίων μυρωδιάς που τους επιτρέπει να μυρίζουν πολύ καλύτερα από τους ανθρώπους.

Η στερεοσκοπική μύτη του σκύλου

Τα ρουθούνια του σκύλου μπορούν να λειτουργήσουν ανεξάρτητα το ένα από το άλλο. Ακριβώς όπως τα μάτια μας εκλαμβάνουν δύο ελαφρώς διαφορετικές απεικονίσεις του περιβάλλοντος και ο εγκέφαλός μας τις συνδυάζει για να σχηματίσει μια τρισδιάστατη εικόνα, έτσι και ο εγκέφαλος του σκύλου χρησιμοποιεί τις διαφορετικές πληροφορίες οσμής από κάθε ρουθούνι για να προσδιορίσει όχι μόνο τη μυρωδιά ενός αντικειμένου αλλά και για να εντοπίσει που ακριβώς στο περιβάλλον βρίσκεται αυτό.

Τα σκυλιά μπορούν να μυρίσουν έως 100.000 φορές καλύτερα από τον άνθρωπο!

Αν εμείς μπορούμε να ανιχνεύσουμε ένα κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη στο καφέ μας, ένας σκύλος είναι σε θέση να ανιχνεύσει την ίδια ποσότητα ζάχαρης σε 1 εκατομμύριο λίτρα νερού (ποσότητα που αντιστοιχεί σε μία πισίνα ολυμπιακού μεγέθους).
Τα σκυλιά έχουν μέχρι 300 εκατομμύρια οσφρητικούς υποδοχείς στις μύτες τους, έναντι 6 εκατομμυρίων που έχουν οι άνθρωποι και το τμήμα του εγκεφάλου τους που είναι αφιερωμένο στην ερμηνεία αυτών είναι περίπου 40 φορές μεγαλύτερο από το δικό μας.

Οι σκύλοι μπορούν μας αναγνωρίσουν μέσα από κάθε μας κύτταρο!

Οι άνθρωποι χάνουμε περίπου 50 εκατομμύρια κύτταρα του δέρματος μας κάθε λεπτό! Φυσικά, εμείς δεν μπορούμε να δούμε αυτές τις μικροσκοπικές «νιφάδες» που προέρχονται από το σώμα μας, αλλά οι σκύλοι είναι σε θέση να μυρίζουν κάθε μία από αυτές ξεχωριστά. Χάρη σε αυτή τους την δεξιότητα, πολλοί σκύλοι χρησιμοποιούνται από τις αστυνομικές δυνάμεις για να βοηθούν στον εντοπισμό ανθρώπων που έχουν χαθεί ή εγκληματιών.

Μυρίζοντας το αόρατο…

Πέρα από τη δυνατότητα όσφρησης οσμών στο περιβάλλον τους, τα σκυλιά, όπως άλλωστε και τα περισσότερα ζώα, έχουν ένα ειδικό όργανο ανίχνευσης μυρωδιάς που ονομάζεται όργανο του Jacobson. Βρίσκεται πάνω από τον ουρανίσκο και τα βοηθά να ανιχνεύσουν ορμόνες, φερομόνες και άλλες χημικές ουσίες που απελευθερώνονται στον οργανισμό. Με αυτό το όργανο, μπορούν εύκολα να:
• Προσδιορίσουν πιθανούς συντρόφους
• Διαχωρίσουν φιλικά ή πιθανώς επιθετικά ή εχθρικά ζώα
• Αναγνωρίσουν τη συναισθηματική κατάσταση των ανθρώπων (φόβος, νευρικότητα, στενοχώρια κτλ)
• Καταλάβουν τα πρώτα σημάδια της εγκυμοσύνης
• Καταλάβουν όταν κάποιος αρρωσταίνει (μερικά σκυλιά μπορούν ακόμη και να μυρίσουν τον καρκίνο)

Μυρίζοντας τα τελευταία νέα

Τα σκυλιά μαθαίνουν για τον κόσμο μέσα από τις μύτες τους και γράφουν τα νέα τους με τα ούρα τους. Τα ούρα ενός σκύλου περιλαμβάνουν πολλές πληροφορίες για το φύλο, την ηλικία, την υγεία ακόμα και τη διάθεσή του. Έτσι, κάθε φορά που ένας σκύλος μυρίζει τα ούρα ενός άλλου, είναι σαν να διαβάζει τη στήλη κουτσομπολιού της γειτονιάς και με τη σειρά του θα αφήσει τα νέα του για τους επόμενους!

Τα σκυλιά μυρίζουν το χρόνο

Σύμφωνα με μελέτες, τα σκυλιά μπορούν να αντιληφθούν τη διάρκεια του χρόνου από τις οσμές που κυκλοφορούν στο περιβάλλον τους. Οι μυρωδιές σε ένα χώρο αλλάζουν καθώς ο χρόνος περνά και τα σκυλιά μπορούν να καταλάβουν πόσο καιρό υπάρχει μια μυρωδιά. Οι μυρωδιές χάνουν την έντασή τους με την πάροδο του χρόνου, έτσι μια ισχυρότερη οσμή είναι πιθανόν πιο πρόσφατη ενώ μια ασθενέστερη είναι από το μακρινό παρελθόν.

Μύτη, το δακτυλικό αποτύπωμα του σκύλου

Η μύτη του σκύλου είναι ότι και τα δακτυλικά αποτυπώματα για τον άνθρωπο. Έχει γραμμώσεις που σχηματίζουν διάφορα μοτίβα, εντελώς μοναδικά για κάθε σκύλο. Στην Αμερική μάλιστα, έχουν αναγνωρίσει και αποδεχθεί το “αποτύπωμα της μύτης” ως μέσο αναγνώρισης σκύλων που έχουν χαθεί.

Η μαύρη μύτη του σκύλου

Όλο το σώμα του σκύλου καλύπτεται από τρίχωμα που το προστατεύει από την ηλιακή ακτινοβολία και το καρκίνο του δέρματος. Η μύτη όμως, που έχει πολύ λεπτά τοιχώματα δεν έχει τρίχωμα, αλλά προστατεύεται από το μαύρο χρώμα της που οφείλεται στην συγκέντρωση μελανίνης στο σημείο αυτό.

Συμβαίνει συχνά να αλλάζει το χρώμα της μύτης και να γίνεται φωτεινότερο με την πάροδο της ηλικίας ή τη μεταβολή της θερμοκρασίας. Αυτό συμβαίνει, επειδή η μελανίνη διασπάται από ένα ένζυμο, την τυροσινάση, που είναι ευαίσθητη θερμοευαίσθητη. Κάποια σκυλιά μπορεί να μην έχουν μαύρη μύτη αλλά ένα βαθύ σκούρο ροζ.

Η αλλαγή βέβαια στο χρώμα της μύτης μπορεί να υποκρύπτει διάφορες ασθένειες, εφόσον συνοδεύεται και με αλλαγή της συμπεριφοράς του σκύλου.

Ποια σκυλιά έχουν την καλύτερη αίσθηση της οσμής;

Ενώ όλα τα σκυλιά έχουν ισχυρή όσφρηση, οι φυλές κυνηγετικών σκύλων και ιχνηλατών έχουν πιο έντονη οσφρητική ικανότητα σε σχέση με άλλες (125-225 εκατ. οσφρητικοί υποδοχείς). Τα σκυλιά εργασίας, όπως οι Γερμανικοί Ποιμενικοί (German Shepherd) και τα Λαμπραντόρ Ριτρίβερ (Labrador Reitrever), κατατάσσονται επίσης ψηλά ως προς την οσφρητική τους ικανότητα. Αντίθετα, ορισμένα σκυλιά με “πλακουτσωτή” μουσούδα όπως τα Παγκ (Pug) και τα Μπουλντόγκ (Bulldog) μπορεί να έχουν αναπνευστικά προβλήματα που επηρεάζουν την αίσθηση της όσφρησης.
Ο “βασιλιάς της όσφρησης” είναι η φυλή Μπλαντχάουντ (Bloodhound) με 300 εκατομμύρια οσφρητικούς υποδοχείς που έχει χρησιμοποιηθεί από τα χρόνια του Μεσαίωνα στον εντοπισμό ανθρώπων. Μπορεί να εντοπίσει μια μυρωδιά ακόμα και μετά από 12 ημέρες.

Πηγή: petmd.com