Ο σκύλος στο πέρασμα της ιστορίας

Η σχέση του σκύλου με τον άνθρωπο χρονολογείται από τα αρχαία χρόνια. Έχει υμνηθεί και δοξαστεί πολλές φορές κυρίως για την (έμφυτη) τάση του να δέχεται τον άνθρωπο ως ηγετικό μέλος της αγέλης και να δένεται μαζί του ιδιαίτερα στενά. 

• Όλα τα σκυλιά προέρχονται από  ένα είδος νυφίτσας που ονομάζεται Miacis το οποίο κατοικούσε σε δέντρα και φωλιές πριν από 40 εκατομμύρια χρόνια. Ο Miacis αργότερα εξελίχθηκε στον Tomarctus, τον άμεσο πρόγονο του γένους Canis, που περιλαμβάνει τον λύκο, το τσακάλι, την αλεπού, το κογιότ καθώς και τον σκύλο.
• Τα πρώτα σκυλιά ήταν αυτο-εξημερωμένοι λύκοι, οι οποίοι, πριν από τουλάχιστον 14.000 χρόνια, προσελκύστηκαν από τις πρώτες αποκίες ανθρώπων. Σε αντίθεση με τα σκυλιά, οι γάτες έχουν ζήσει στο πλευρό των ανθρώπων για 7.000 χρόνια.
• Οι περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν ότι οι άνθρωποι εξημέρωσαν τους σκύλους πολύ πριν από οποιοδήποτε άλλο οικόσιτο ζώο (γαϊδούρι, άλογο, πρόβατο, κατσίκα, βοοειδή, γάτα ή πουλερικά).
• Τα αρχαιότερα οστά σκύλων βρέθηκαν στην Ασία και χρονολογούνται από το 10.000 π.Χ. Η πρώτη αναγνωρίσιμη ράτσα σκύλου εμφανίστηκε περίπου το 9.000 π.Χ. και ήταν πιθανώς ένας τύπος Greyhound που χρησιμοποιούνταν για το κυνήγι.

Ο σκύλος και οι αρχαίοι πολιτισμοί

• Μια σημαντική θεότητα τον αρχαίων Αιγυπτίων ήταν ο Άνουβις  που ταυτίστηκε με τον ψυχοπομπό Ερμή. Ο θεός αυτός πιστευόταν ότι άνοιγε το δρόμο του άλλου κόσμου για χάρη των νεκρών. Απεικονίζονταν ως μαύρος θως (τσακάλι) με χοντρή ουρά, ή ως μελαμψός άνδρας με κεφαλή τσακαλιού ή σκύλου. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος για τον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες είχαν δώσει στη μητρόπολη της λατρείας του το όνομα Κυνόπολις.
• Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι σέβονταν τα σκυλιά τους. Όταν ένας κατοικίδιος σκύλος πέθαινε, οι ιδιοκτήτες τους σε ένδειξη πένθους ξύριζαν τα φρύδια τους, κάλυπταν τα μαλλιά τους με λάσπη και θρηνούσαν για μέρες.
• Έχουν καταγραφεί 77 ονόματα αρχαίων αιγυπτιακών σκύλων. Τα ονόματα αυτά αναφέρονται στο χρώμα και το χαρακτήρα του καθενός, όπως Blackie, Ebony, Good Herdsman, Reliable και Brave One.
• Οι Μάγιας και οι Αζτέκοι συμβολίζαν κάθε 10η ημέρα με το έμβλημα του σκύλου, όσοι γεννιόντουσαν εκείνες τις μέρες πιστευόταν ότι είχαν εξαιρετικές ηγετικές ικανότητες.
• Οι αρχαίοι Ινδιάνοι Mbaya του Gran Chaco στη Νότια Αμερική πίστευαν ότι οι άνθρωποι ζούσαν αρχικά υπόγεια, μέχρις ότου τα σκυλιά τους ανέσκαψαν και τους έφεραν στην επιφάνεια.
• Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, οι Μεγάλοι Δανοί (Μολοσσοί) και τα Μαστίφ εξοπλίζονταν με πανοπλίες και περιλαίμια με καρφιά για να πάρουν μέρος σε μάχες ή να υπερασπιστούν τα καραβάνια ανεφοδιασμού.
• Τα Πεκινουά και τα Ιαπωνικά Τσιν ήταν τόσο σημαντικά στην αρχαία Άπω Ανατολή που είχαν δικούς τους υπηρέτες και μεταφέρονταν στις εμπορικές διαδρομές ως δώρα για βασιλιάδες και αυτοκράτορες. Τα Πεκινουά μάλιστα λατρεύονταν στους ναούς της Κίνας για πολλούς αιώνες.
• Οι εκπαιδευτές σκυλιών στην αρχαία Κίνα ήταν σε με μεγάλη εκτίμηση. Πολλές εκτροφές και προσμίξεις έγινες στην Κίνα, με ιδιαίτερη έμφαση στην δημιουργία μικρόσωμων ρατσών.
• Μετά την πτώση της Ρώμης, η ανθρώπινη επιβίωση έγινε πιο σημαντική από την αναπαραγωγή και εκπαίδευση σκύλων. Οι θρύλοι των λυκανθρώπων εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ως εγκαταλελειμμένα σκυλιά που ταξίδευαν ανά αγέλες σε πολυσύχναστους δρόμους και τρομοκρατούσαν τους χωρικούς.
• Η προέλευση του ακρωτηριασμού της ουράς του σκύλου μπορεί να οφείλεται στον ισχυρισμό του Ρωμαίου συγγραφέα Lucius Columella ότι η αποκόλληση της ουράς εμπόδιζε τη λύσσα.
• Ο Μέγας Αλέξανδρος λέγεται ότι ίδρυσε και ονόμασε μια πόλη στην Ινδία, την “Περίτα”, στη μνήμη του αγαπημένου του σκύλου.
• Ο Πλάτων είπε κάποτε ότι “ένας σκύλος έχει την ψυχή ενός φιλόσοφου”.
• Στην αρχαία θρησκεία του Ζωροαστρισμού περιλαμβάνεται στο θρησκευτικό βιβλίο με τίτλο «Zend Avesta» ένα ολόκληρο κεφάλαιο αφιερωμένο στη φροντίδα και την αναπαραγωγή σκύλων.
• Όσοι γεννιούνται τις χρονιές του σκύλου στην κινεζική αστρολογία θεωρούνται πιστοί και διακριτικοί, αν και ελαφρώς οξύθυμοι.

Ο σκύλος στην τέχνη

• Οι πρώτες Ευρωπαϊκές απεικονίσεις σκύλων που βρίσκονται σε σπηλιές χρονολογούνται 12.000 χρόνια πριν και βρίσκονται στην Ισπανία.
• Ο σκύλος απεικονιζόταν συχνά στην ελληνική τέχνη, συμπεριλαμβανομένου του Κέρβερου, του τρικέφαλου σκύλου που φρουρούσε την είσοδο του Κάτω Κόσμου, καθώς και των κυνηγόσκυλων που συνόδευαν την Άρτεμις, θεά του κυνηγιού.
• Κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης δημιουργήθηκαν λεπτομερή πορτρέτα σκύλων ως σύμβολα πιστότητας και πίστης στη μυθολογική, αλληγορική και θρησκευτική τέχνη σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των έργων του Leonardo da Vinci, του Diego Velázquez, του Jan van Eyck και του Albrecht Durer.

Ο σκύλος στην σύγχρονη ιστορία

• Η φράση “βρέχει γάτες και σκύλους” (raining cats and dogs) προήλθε από την Αγγλία του 17ου αιώνα. Κατά τη διάρκεια ισχυρής καταιγίδων, πολλά αδέσποτα ζώα πνίγηκαν και τα κουφάρια τους παρασύρθηκαν απο τα ορμητικά νερά κατά μήκος των δρόμων, δίνοντας την εντύπωση οτι όντως είχε βρέξει γάτες και σκύλους.
• Στο τέλος του Α ‘Παγκοσμίου Πολέμου, η γερμανική κυβέρνηση εκπαίδευσε τα πρώτα σκυλιά-οδηγούς για τυφλούς στρατιώτες.
• Το American Kennel Club, το πιο γνωστό club σκυλιών στις Ηνωμένες Πολιτείες, ιδρύθηκε το 1884.
• Ο πρώτος και αδιαμφισβήτητα καλύτερος σκύλος του Χόλιγουντ ήταν ο Rin Tin Tin, ένας Γερμανός Ποιμενικός 5 ημερών που βρέθηκε τραυματισμένος σε μια μάχη στη Γαλλία κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και υιοθετήθηκε από έναν αμερικανικό στρατιώτη, τον Lee Duncan. Ο Rin Tin Tin θα υπογράψει τα δικά του συμβόλαια με το αποτύπωμα της πατούσας του, για να πρωταγωνιστήσει σε 27 ταινίες.
• Η Laika, ένα αδέσποτο από την Ρωσία, ήταν το πρώτο ζωντανό θηλαστικό που μπήκε σε τροχιά γύρω από τη Γη, στο σοβιετικό διαστημόπλοιο Sputnik το 1957. Αν και πέθανε στο διάστημα, η κόρη της Pushnika έκανε 4 κουτάβια με το τερριέ του John F. Kennedy, τον Τσάρλι.
• Ο Χάτσικο (στα ιαπωνικά: ハチ公), γνωστός και ως Chuken Hachiko ήταν ένας λευκός σκύλος ράτσας Ακίτα που έγινε διάσημος για την αξιοθαύμαστη αφοσίωση στον κύριό του, στον οποίο έμεινε πιστός για όλη του την ζωή. Ο ιδιοκτήτης του έπαιρνε κάθε μέρα το τρένο για να πάει στην δουλειά του και όταν επέστρεφε έβρισκε τον σκύλο να τον περιμένει και τον συνόδευε στην διαδρομή προς το σπίτι τους. Όταν εκείνος πέθανε απρόοπτα και δεν γύρισε, ο Χάτσικο τον περίμενε στον σταθμό. Συνέχιζε να επισκέπτεται το σημείο για τα επόμενα 9 χρόνια της ζωής του έως ότου πέθανε. Στο σημείο εκείνο, υπάρχει ένα άγαλμα προς τιμήν του.
• Στο Ιράν, θεωρείται παρόνομη η κατοχή ενός σκύλου ως κατοικίδιου ζώου. Ωστόσο, εάν ένας ιδιοκτήτης μπορεί να αποδείξει ότι  είναι σκύλος φύλακας ή σκύλος κυνηγιού, ο περιορισμός αυτός δεν ισχύει. Αυτό ίσως οφείλεται στο γεγονός ότι η λύσσα ήταν πάντα ενδημική στη Μέση Ανατολή.
• Το 2003, ο Δρ. Roger Mugford εφηύρε το “wagometer”, μια συσκευή που ισχυρίζεται ότι ερμήνευε την ακριβή διάθεση ενός σκύλου, μετρώντας το κούνημα της ουράς του.