Μαύρες γάτες, αυτές οι παρεξηγημένες…

Ένα από τα ομορφότερα και πιο εκθαμβωτικά θεάματα στη φύση είναι αυτό μιας στιλπνής μαύρης γάτας με βαθύ κεχριμπαρένιο βλέμμα που μαγνητίζει. Η σχεδόν “απόκοσμη” και μαγευτική ομορφιά τους είναι η πηγή πολλών δεισιδαιμονιών και προκαταλήψεων που θέλουν τις μαύρες γάτες να είναι συνυφασμένες με την κακοτυχία, τον αποκρυφισμό και κάθε τι σκοτεινό και κακό.

Μέσα από όλη την κουλτούρα γύρω από τη μαύρη γάτα, είναι πολύ δύσκολο να βρούμε τη λεπτή γραμμή που διαχωρίζει το μύθο από τα μοναδικά της χαρακτηριστικά. Παραθέτουμε, όμως, 5+1 λόγους που όχι μόνο τονίζουν, αλλά και αποδεικνύουν, το πόσο παρεξηγημένες και περιθωριοποιημένες είναι οι μαύρες γάτες, με την ελπίδα ότι ίσως μια μέρα όλοι θα τις ξεχωρίζουν όχι για το χρώμα τους, αλλά για τη μοναδικότητά του χαρακτήρα τους…

1. Η τύχη βοηθά τους τολμηρούς και όσους έχουν… μαύρη γάτα!

Μπορεί να μην έχουν την καλύτερη φήμη σε ορισμένες περιοχές του κόσμου, αλλά σε κάποιες άλλες γωνιές του πλανήτη οι μαύρες γάτες κάθε άλλο παρά κακοτυχία φέρνουν. Είναι γνωστό ότι στην αρχαία Αίγυπτο λατρεύονταν όλες οι γάτες, όμως, οι μαύρες γάτες είχαν εξέχουσα θέση λόγω της ομοιότητάς τους με τη γατόμορφη Bastet, θεά της οικίας, της γονιμότητας και της προστασίας κατά των ασθενειών. Στη σύγχρονη εποχή, υπάρχουν πολλές τοπικές παραδόσεις και έθιμα που έχουν τις ρίζες τους στα βάθη των αιώνων και συνδέονται με την ιδιότητα της μαύρης γάτας ως σύμβολο καλής τύχης και ευημερίας.

• Στη Σκανδιναβική μυθολογία, η θεά της αγάπης, γονιμότητας και ομορφιάς, Φρέγια, οδηγούσε ένα άρμα που έσερναν δύο σκουρόχρωμες (αλλού αναφέρονται ως γκρι, μπλε ή μαύρες) γάτες. Οι αγρότες, για να κερδίσουν την εύνοιά της, άφηναν δοχεία με γάλα στα χωράφια τους για να ξεδιψάσουν οι τετράποδοι σύντροφοί της. Σε απάντηση της προσφοράς τους, η Φρέγια ευλογούσε τη καρποφόρα γη και σοδειά τους.

• Μέχρι και πριν μερικές δεκαετίες, οι χωρικοί της Γαλλίας πίστευαν ότι αν ελευθέρωναν μια μαύρη γάτα σε σταυροδρόμι πέντε δρόμων, η γάτα θα τους οδηγούσε σε κάποιο θησαυρό.

• Στην Αγγλία (με εξαίρεση το Yorkshire) και την Ιρλανδία, αν μια μαύρη γάτα περάσει από τον δρόμο σου, είναι σημάδι καλοτυχίας. Μάλιστα, σύμφωνα με ένα βρετανικό έθιμο, αν μια νύφη λάβει ως δώρο μια μαύρη γάτα, τότε οι νεόνυμφοι θα ζήσουν μαζί ευτυχισμένοι για πολλά χρόνια.

• Αν βρεις μια μαύρη γάτα να στέκεται στη βεράντα ή στην εξώπορτα σου στην Σκωτία, τότε θα έχεις ευημερία και καλοτυχία στο σπιτικό σου.

• Στην Ιαπωνία, οι μαύρες γάτες θεωρούνται σύμβολα καλής τύχης, ιδιαίτερα για τις ελεύθερες γυναίκες, καθώς πιστεύεται ότι προσελκύουν πολλούς και αξιόλογους μνηστήρες.

• Σε αρκετές χώρες του πλανήτη πιστεύεται ότι κάθε μαύρη γάτα έχει τουλάχιστον μία λευκή τρίχα. Αν καταφέρεις να τη βρεις και να την τραβήξεις, χωρίς να σε γρατζουνίσει η γάτα, τότε ένας ευτυχισμένος γάμος σε περιμένει.

2. Ο καλύτερος φίλος των καπετάνιων

Οι γάτες ανέκαθεν ήταν ευπρόσδεκτες στα πλοία κάθε λογής, για να κυνηγήσουν τα τρωκτικά που απειλούσαν όχι μόνο τα αποθέματα τροφίμων, αλλά και τους ίδιους τους ναυτικούς από τις μολυσματικές ασθένειες που ίσως μετέφεραν. Μάλιστα, οι περισσότεροι Βρετανοί ναυτικοί θεωρούσαν ότι οι μαύρες γάτες λόγω των “υπερφυσικών” τους δυνάμεων, έφερναν καλοτυχία στα ταξίδια τους. Για τον ίδιο λόγο, ήταν δημοφιλής συντροφιά για πολλές γυναίκες ναυτικών που πίστευαν ότι η ύπαρξη μαύρων γατιών στο σπίτι εξασφάλιζε την ασφαλή επιστροφή του πλοίου και των συζύγων τους.

Πολλές είναι οι γάτες που η ζωή τους είναι άμεσα συνδεδεμένη με θρυλικές ιστορίες της θάλασσας. Έτσι και ο Tiddles, ο οποίος ταξίδεψε περισσότερα από 30.000 μίλια κατά τη διάρκεια της θητείας του σε αρκετά πλοία του Βασιλικού Ναυτικού.

3. Όχι 1, ούτε 2… αλλά 22 φυλές μαύρης γάτας!

Το Cat Fanciers’ Association (CFA) αναγνωρίζει 22 διαφορετικές φυλές που μπορούν να έχουν συμπαγές μαύρο τρίχωμα – συμπεριλαμβανομένων των Νορβηγικού Δάσους (Norwegian Forest Cat), Ιαπωνικής Μπομπτέιλ (Japanese Bobtail), Σκωτσέζικης Φολντ (Scottish Fold) και πολλών ακόμη. Όμως, η γάτα Βομβάης (Bombay) αποτελεί τον πιο χαρακτηριστικό εκπρόσωπο καθώς είναι κατ’ αποκλειστικότητα μαύρη με χάλκινα/χρυσαφένια μάτια και η ομοιότητα της με τον μαύρο πάνθηρα δεν είναι καθόλου τυχαία. Ο μελανισμός, δηλαδή η υπερβολική παραγωγή μελανίνης, είναι η γονιδιακή μετάλλαξη που έχει ως συνέπεια το καταμαύρο τρίχωμα και αποτελεί το άκρως αντίθετο του αλμπινισμού. Αποτέλεσμα της υπερβολικής συγκέντρωσης μελανίνης είναι και τα “κεχριμπαρένια” μάτια μιας μαύρης γάτας.

4. Γονίδια που σφύζουν από υγεία

Παρόλο που ο χρωματισμός είναι αυτός που έχει συνδέσει τις μαύρες γάτες με άπειρες δεισιδαιμονίες, ο ίδιος παράγοντας είναι που τους προσδίδει μια “υπερφυσική” δύναμη! Σύμφωνα με πρόσφατες επιστημονικές έρευνες, η γενετική μετάλλαξη που προκαλεί το μαύρο τρίχωμα στη γάτα ίσως και να ευθύνεται στην ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού της συστήματος κατά των ασθενειών. Στην πραγματικότητα, η μετάλλαξη αυτή επηρεάζει τα ίδια γονίδια που προσφέρουν άμυνα κατά του HIV στον άνθρωπο.

Δεδομένου ότι οι γάτες μπορούν να νοσήσουν από αρκετές ασθένειες που εμφανίζονται και σε εμάς, όπως ο καρκίνος, ο HIV (γνωστός ως FIV στις γάτες), το Αλτσχάιμερ κ.ά., οι ερευνητές ελπίζουν ότι χαρτογραφώντας τα μοναδικά γονίδια της γάτας, ενδεχομένως να μάθουν πώς να τις προλαμβάνουν και να τις αντιμετωπίζουν εγκαίρως.

5. Πόσο μαύρη είναι μια μαύρη γάτα;

Ακόμα και η πιο μαύρη γάτα μπορεί να φαίνεται εντελώς διαφορετική στο φως του ήλιου και αυτό μπορεί εν μέρει να οφείλεται στα γονίδια των αιλουροειδών. Το σώμα μιας γάτας, ακριβώς όπως και του ανθρώπου, αποτελείται από γενετικές πληροφορίες, που ονομάζονται γονίδια. Τα γονίδια και οι παραλλαγές τους (αλληλόμορφα γονίδια) είναι υπεύθυνα για το χρώμα των ματιών ή του τριχώματος και άλλων φυσικών χαρακτηριστικά που κληρονομούνται από τους προγόνους. Επιπλέον, η μελανίνη είναι αυτή που καθορίζει τη διαφορά στο χρώμα των ματιών, του δέρματος και του τριχώματος μια γάτας. Η μελανίνη βρίσκεται στους θύλακες της τρίχας και έχει τη μορφή μικροσκοπικών κόκκων, οι οποίοι ποικίλλουν σε σχήμα, μέγεθος και διάταξη. Αυτό ίσως να εξηγεί την ποικιλοχρωμία στο τρίχωμα των μαύρων γατιών.

Τα γονίδια μπορεί να είναι κυρίαρχα ή υπολειπόμενα, και έτσι, μια μαύρη γάτα μπορεί να έχει την όψη “σκουριάς” στο φως του ήλιου, ως πιθανό αποτέλεσμα ενός υπολειπόμενου γονιδίου για το κόκκινο χρώμα. Αυτό το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα συχνό στις μακρύτριχες μαύρες γάτες.

Τέλος, πιστεύεται ότι το αρχικό χρωματικό σχέδιο όλων των οικόσιτων γατιών είναι το ραβδωτό (τιγρέ), επομένως, σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, οι περισσότερες γάτες φέρουν το υπολειπόμενο γονίδιο του ραβδωτού (τιγρέ) σχεδίου. Ωστόσο, οι γάτες με συμπαγές χρωματισμό (συμπεριλαμβανομένων των μαύρων γατιών) έχουν ένα επιπλέον υπολειπόμενο γονίδιο που επικρατεί και καταστέλλει το ραβδωτό σχέδιο. Εάν το γονίδιο του ραβδωτού σχεδίου δεν είναι πλήρως καταπιεσμένο, τότε μπορεί να είναι ορατό (αν και αρκετά αχνό) υπό συγκεκριμένες συνθήκες έντονου φωτισμού.

+1. O πάνθηρας που… τα έβαψε μαύρα

Από τεχνικής απόψεως, δεν υπάρχει μαύρος πάνθηρας – ένας όρος που χρησιμοποιείται για οποιοδήποτε μαύρο αιλουροειδές του γένους Panthera. Συγκεκριμένα, μια λεοπάρδαλη (Ασία και Αφρική) ή ένας ιαγουάρος (Αμερική) που πάσχει από μελανισμό, αποκαλείται “μαύρος πάνθηρας”. Οι θύλακες τις τρίχας τους παράγουν υπερβολική ποσότητα μελανίνης χάρη σε μια μετάλλαξη στα γονίδια agouti, τα οποία είναι υπεύθυνα για τη διανομή χρωστικής στο τρίχωμα ενός ζώου. Έτσι, το μαύρο χρώμα καλύπτει τις ραβδώσεις ή τα στίγματα του αιλουροειδούς, τα οποία όμως παραμένουν εμφανή σε συνθήκες έντονου φωτισμού.

Πηγές: mentalfloss, romper